Zee van tranen

Na maandenlange radiostilte voel ik me nu toch geroepen weer eens een blog te schrijven. Ik zie er echter een beetje tegenop om iets te posten. Waarom? Als ik het beeld al te schrijnend schets krijg ik allerhande bezorgde reacties. Of het wel goed met me gaat. Of waarom de toon van m’n blog zo gefrustreerd klinkt. Anderzijds ik wil ik niet mee in het beeld dat mensen of goedwillende NGO’s neerzetten: van een hoopje zielige mensen hier die te lijden hebben onder de draak genaamd Europa, die niet haar verantwoordelijk neemt daar waar ze het zou moeten doen. En meest van alles: in heel dit gebeuren gaat het niet om mij, het werk dat ik hier nu doe en hoe betekenisvol het al dan niet is. Dat ik toch in de pen klim is enkel om te melden wat u wellicht al weet: de crisis is niet voorbij.

De mensen die ik hier dien zijn veerkrachtig. Ze vinden moed om aan hun dag te beginnen. Hun tentje netjes te houden. De was te doen. Zichzelf te verzorgen. Na al het leed dat ze al doormaakt hebben.

Maar... Door hier al bijna twee jaar rond te wandelen zijn dingen ‘normaal’ voor me geworden. Het leven in het kamp. De duizenden mensen om je heen. Tentzeilen en pallets. De geur van het riool. Totdat het weer begon te regenen zo’n week geleden. En ik tijdens mijn avonddienst met m’n dikke, gevoerde winterjas door het kamp liep. Een minderjarige alleenreizende jongen kwam me om mijn jas vragen. Hij zelf had er geen. En ja, ook hier wordt het kouder. Ik zag hoe tenten met hun plastic tentstokjes te lijden hadden onder het gewicht van het water. Kennen jullie dat gevoel ook? Dat je je in een bepaalde situatie ongemakkelijk voelt onder alle weldaden die je ten deel gevallen zijn? Zo voel ik me. Ongemakkelijk. Omdat ik de mensen hier niet kan geven wat ze willen. Of het nu om m’n winterjas gaat, of om een snelle afhandeling van hun procedure, of om hun eigen plekje onder de zon waar ze hun bestaan op kunnen bouwen.
En ik ben er blij om dat ik dit nog kan voelen. Dit is namelijk nog een van de weinige dingen die ik hier kan doen: meevoelen en meehuilen met hen die op mijn pad komen.

Vandaag raakte het me zo diep dat ik moeite moest doen me te beheersen. Ik ben een weekend over op Chios. Vanochtend waren we in een Griekse kerk, waar een bijzondere mengelmoes was van Grieken en vluchtelingen. Aan het eind van de dienst kwam een kerkgangster, zichtbaar ontroerd, naar voren met een Arabische man. Of we voor hem konden bidden. Kort geleden zijn zijn vrouw en vier kinderen verdronken tijdens de overtocht naar Griekenland. Ik kon mijn ogen niet van deze man af houden. Het leed is te overweldigend om te bevatten. Terwijl de dienst afgesloten werd met een zegenlied (Ps 134) probeerde ik te begrijpen hoe deze man de kracht vond om door te gaan. Ik herinnerde me een uitspraak van een man in een documentaire: “Ik vertrouwde erop dat de zee me naar iets beters zou brengen. Maar de zee heeft me verraden”. De zee die, waar ik al schrijvend op uitkijk, zo prachtig is en het avondrood weerspiegelt, vrijheid biedt aan radeloze mensen, maar hen tegelijkertijd verraadt of in het ergste geval hen het leven ontneemt.

Nee, de crisis is nog niet voorbij. Nog geen enkele winter na de Turkije-deal hebben zoveel mensen in flinterdunne zomertentjes aan de winter hier moeten beginnen. Ik maak me zorgen over de situatie hier. Ik zou zoveel willen veranderen, waar ik geen invloed op kan uitoefenen. Maar wat ik wel kan doen is wat ik laatst tegen een vrijwilliger zei, die tijdens een dienst met me meeliep en me meegaf hoe geduldig ze me vond (terwijl dat nu echt niet een van m’n sterkste eigenschappen is): ik kan de mensen hier m’n tijd geven. Ooit eens bedacht hoe jij dat kan doen? Meld je aan en word vrijwilliger. Zeker nu we aan het eind van deze week tot zo’n 18 dec. een tekort aan vrijwilligers hebben. Bid. Bid voor die man die zijn gezin heeft verloren in de golven. Bid voor vrede en dat dit kamp snel niet meer nodig zal zijn. En geef. Zodat we de dingen kunnen kopen die een beetje verlichting kunnen bieden in de winter die voor de deur staat.

Ikzelf hoop over 2 weken weer naar huis te komen. Wellicht tot weerziens daar!

Groeten,
Hanneke