Onrust!

Hoi,

Misschien heb je er vanuit Nederland er iets van meegekregen, maar er is nogal wat gaande in het kamp. Afgelopen maandag is er weer een man overleden, de derde in zes dagen tijd. In een tent leefden twee mannen. Eerst overleed de een, een aantal dagen later de ander. Niemand heeft het nog bevestigd, maar waarschijnlijk zijn ze overleden aan een koolstofmonoxidevergiftiging. Om de kou te weerstaan hadden ze namelijk een soort straalkacheltje in hun tent, die ook (of juist) ’s nachts aan was, waardoor ze nooit meer ontwaakten uit hun slaap. Maandag overleed een man omdat hij waarschijnlijk in zijn tent giftige dampen heeft ingeademd, omdat hij o.a. plastic aan het verbranden was om warm te blijven. Ik had die maandag een dagdienst en wist toen nog niet precies wat er allemaal gaande was. Die kans kreeg ik ook niet die dag, omdat alle vrouwelijke vrijwilligers geëvacueerd moesten worden uit het kamp. Als er een onveilige situatie ontstaat besluit de organisatie namelijk om (tijdelijk) de vrijwilligers uit het kamp te halen. Door de omstandigheden, de lompe wijze waarop de politie maandag met het lichaam van de man was omgegaan was er namelijk een rel uitgebroken. Het is akelig om het kamp te verlaten. Wij kunnen weglopen van een onveilige situatie, maar de rest van de mensen zit er dan nog steeds in. Een aantal uren later werden we door de organisatie weer opgepiept. We moesten direct komen om het kamp te 'reorganiseren'. Ik had toen geen idee wat dat inhield, sowieso had ik toen nog steeds weinig informatie wat er nu allemaal gaande was. De politie had naar aanleiding van het derde sterfgeval ad hoc besloten dat er niemand meer in tenten mocht leven. Sjonge… daar kom je nu mee. Waarom werkt het nu eenmaal zo dat er eerst doden moeten vallen voordat er tot actie overgegaan wordt? Dat maakte me kwaad en dat doet het nog steeds. Alle vrijwilligers waren die dag in het kamp om de politie te helpen. De politie had het geniale plan om in die avond duizenden mensen uit de tenten te verplaatsen naar de compounds, waar de barakken staan. Ja, die compounds zijn bewoond, er wonen honderden gezinnen, kwetsbare vrouwen (die geronseld waren of zijn voor de seksindustrie) in. Maar wij kregen de opdracht om ze te vertellen dat ze die avond de boel moesten inpakken en dat ze verplaatst zouden worden naar een ander kamp in de buurt. Uiteraard zorgde dit voor veel verwarring en onrust. Mensen kennen elkaar in de compound, hebben bepaalde faciliteiten (zoals warm water) die ze in het andere kamp niet zouden hebben, dus uiteraard stuitten we op veel protest. Mensen hier hebben totaal geen grip en controle meer over hun leven. Ook nu wordt er over hen iets besloten, zonder dat ze daar ook maar enigszins inspraak in hebben. Dus terwijl men de koffers moesten pakken (vaak zijn het slaapzakken die men gebruikt als ‘koffer’ waar men hun persoonlijke bezittingen, tot zover ze die nog hebben, in doen) kregen we de opdracht de compounds af te sluiten. Niemand mocht er meer uit. Dat was olie op het vuur. Om die mensen zo achter het gaas te zien, protesterend tegen alles wat gaande was, de paniek, de agressie… Erg naar. Een man, vader van twee jonge kids, was zo ontzettend kwaad dat ‘ie -voor m’n ogen- flauwviel. Een vrouw besloot dat het wel genoeg geweest was en nam een overdosis medicijnen in. Ze werd afgevoerd naar het ziekenhuis, ik heb geen idee of ze het overleefd heeft.

Natuurlijk is het niet gelukt om maandag iedereen te verhuizen. We zijn er tot vandaag nog elk moment druk mee (we draaien zelfs dubbele diensten). Er wonen inmiddels honderden mannen in drie compounds. Zo'n 35 mannen in een (tamelijk kleine) ruimte. Nee, van de kou zullen ze nu niet omkomen. Maar denk je eens in hoe dat moet zijn voor ze… 35 mannen op een paar vierkante meter! Het enige voordeel is dat ze nu wel gebruik kunnen maken van een warme douche. Natuurlijk waardeer ik het dat de Grieken -eindelijk- iets doen om de leefomstandigheden te verbeteren. Maar wat onzinnig om dat op deze manier te doen. Alsof men deze week pas gewaar werd dat het zowaar winter is en er zowaar zo'n 5000 mensen leven in een kamp dat geschikt is voor 700 personen…

Hoe het zich hier verder gaat ontwikkelen; ik heb geen idee. Feit is dat het nu meer en meer een mannenkamp aan het worden is, wat het werk voor de vrouwelijke vrijwilligers wel lastig maakt (oproep aan de mannen: kom vrijwilligerswerk doen hier!). De stichting heeft namelijk zeer duidelijke regels, die er elke briefing ingepeperd worden: het contact met iemand van het tegenovergestelde geslacht moet tot het uiterste minimum beperkt worden. Denk je er over na om een relatie te beginnen met een vluchteling dan mag je je koffer (niet je slaapzak in dit geval) pakken… In het verleden zijn er nogal wat problemen ontstaan door toedoen van (voornamelijk vrouwelijke) vrijwilligers, dus ik begrijp deze restricties helemaal.
Mijn doel voor deze week was om contacten te leggen met de vrouwen in het kamp. Daar heb ik deze week wel de kans voor gehad… Alleen wonen de meeste vrouwen nu niet meer hier. Wat ik erg mooi vond om te merken: een van de redenen waarom mensen in dit kamp willen blijven is omdat hier onze organisatie actief is. Ondanks dat we allerlei dingen moeten doen die ons niet per se populair maken wordt onze inzet dus wel gewaardeerd.

Mijn naam zorgt waar ik ook kom voor fronsende wenkbrauwen en een associatie met iets of iemand. Zo noemde men me in Afrika ‘Heineken’. Onthouden de Amerikanen mijn naam door het Joodse feest en heet ik ‘Hanoeka’. Deze week kon ik een nieuwe naam aan mijn lijstje toevoegen en zorgde ik met de introductie van mijn naam voor wat je noemt een lachsalvo: vanaf nu heet ik bij een aantal Syriërs ‘Tenneke’. Dat is zoiets als een leeg olievat waarin je een vuur kan stoken, geloof ik. Ach ja, zolang er nog gelachen kan worden maakt het me niet uit hoe men mij noemt :-). Ik kreeg er ook een compliment bij wat betreft mijn haar: it looks like an onion. Het lijkt op een ui. Het was vast aardig bedoeld, maar ik snap ‘m nog steeds niet zo…

Reactie op de vraag van ome Anton:
* De organisatie heeft een bijzondere rol in het kamp. Het is absoluut verboden christelijk materiaal e.d. uit te delen, maar over het algemeen weet men in het kamp dat iedereen die voor onze organisatie werkt christen is en kunnen we op deze manier iets doorgeven van wie Christus is. Zo heb ik afgelopen zondag een aantal mensen met de bus naar de kerk gebracht (het is verboden vluchtelingen in je auto te vervoeren, maar dit wordt -door de politie- oogluikend toegelaten). De Mennonieten vanuit Amerika die ook voor de organisatie werken houden elke zondag buiten het kamp een interactieve dienst, waar tientallen vluchtelingen naar toe komen. De preek wordt vanuit het Engels in het Arabisch vertaald.
* Ik hoop in februari voor zo’n twee weken naar Nederland te komen, om vervolgens weer naar Lesbos te vertrekken (waarschijnlijk tot in april).

Nog een laatste weetje: een populaire uitdrukking in het kamp die zowat alle nationaliteiten (er zijn hier tussen de 40 en 50 nationaliteiten aanwezig) begrijpen: ali baba. Als persoon: Hé jij, Ali baba. Als werkwoord: Iemand heeft mijn schoenen gealibabaat. Je weet vast wel wat er mee bedoeld wordt ;-). Helaas is het de realiteit van elke dag.

Ik besef dat mijn verslag van deze week verre van compleet is. Het is lastig de hectiek en chaos van deze week te beschrijven in een aantal zinnen, maar ik hoop dat je er in ieder geval een idee van hebt nu.

Groeten, Hanneke

P.S. Giften aan de stichting zijn zeer welkom. Er wordt o.a. waspoeder, thee, suiker, vervoer van bekostigd. Elke maand heeft de stichting zo'n 6000 euro nodig, dat is een flink bedrag! Wil je financieel een bijdrage leveren: maak een gift over naar mijn rekeningnummer: NL50RABO0331908808, G.J. Mauritz. Ik pin het dan en overhandig het cash aan de directeur. Alvast bedankt!